انجام کار ها به صورت فریلنسری و دورکاری در کنار تمام خوبی هایش همیشه این نگرانی را به همراه دارد که مبادا با کارفرما بر سر گرفتن به موقع حق و حقوق و … به مشکل بخوریم. مهم نیست کاری که به صورت فریلنسری انجام می دهید چیست؛ درهر صورت باید قبل از هر پروژه ای به فکر استفاده از قرارداد هایی برای دورکاری باشید. در ادامه به این موضوع می پردازیم که برای قرارداد های دورکاری باید به چه نکاتی توجه کنید تا بعدا با مشکلاتی مواجه نشوید.

فرقی هم نمی کند که در کارتان از قرارداد مکتوب استفاده می کنید یا خیر. (که البته بهتر است همیشه کار هایتان را مکتوب جلو ببرید تا دستتان پر باشد.) به هرصورت به هر روشی که کار می کنید این مقاله به شما کمک می کند تا با آگاهی از حق و حقوقتان کار ها را انجام دهید.

در ادامه ۱۰ سوال مطرح می کنیم که با پاسخ به هر سوال می توانید یک بند از قرارداد تان را تکمیل کنید.

سوال اول: قرار هست با چه کسی وارد همکاری شوم؟ شرکت است یا فرد و چه مشخصاتی دارد؟

اولین سوالی که انتظار می رود در هر کاری از خودمان بپرسیم این است که طرف مقابل ما چه کسی است؟ این سوال از این جهت اهمیت دارد که این فرد همان فردی است که باید تمام کار ها با او چک شود، هماهنگی ها با او انجام شود و حق و حقوقمان از او دریافت شود و … . پس مهم است بدانیم که طرف مقابل ما کیست و دقیقا چه مشخصات هویتی دارد.

مثلا اگر شخص حقیقی است شماره تماس او، آدرس، ایمیل، کد ملی و سایر اطلاعات هویتی او باید نوشته شود.

یا اگر طرف مقابل ما شرکت است باید اطلاعات مهمی مثل شماره ثبت، کد اقتصادی، احراز صاحبان امضای مجاز و اطلاعاتی از این دست را از سایت روزنامه رسمی کشور احراز کنیم.

سوال دوم: قرار هست در این قرارداد دورکاری، دقیقا چه کاری انجام دهم؟

پاسخ به این سوال می شود موضوع قرارداد شما که تقریبا می توانیم بگوییم مهم ترین بند قرارداد شماست. چرا؟ چون موضوع قرارداد است که روی تمام بند های دیگر قرارداد دورکاری تاثیر می گذارد.

در پاسخ به این سوال ممکن است بگویید کار من طراحی سایت است. یا مثلا طراحی لوگو و ست اداری است.

مراقب تله ای که ۹۰% فریلنسر ها در آن می افتند باشید!

یکی از اشتباهات رایج و البته اعصاب خورد کنی که فریلنسر ها و افراد دورکار با کارفرماها دارند این است که پیش می آید که کارفرما از آن ها کار بیشتر می خواهد.  یعنی چه؟ یعنی مثلا شما موضوع قرارداد تان طراحی سایت است اما بعد از طراحی کارفرما به شما می گوید فلانی شما که زحمت طراحی را کشیدید پس لطفا این ۲ تا بنر را هم برایم بزنید!

یا مثلا شما که زحمت طراحی لوگو را کشیدید زحمت سربرگ را هم بکشید!

در این چنین مواقعی یادتان باشد که حتما در قرارداد تان صراحتا قید کنید که وظیفه شما صرفا انجام موضوع قرارداد است و نه بیشتر! (این هم یک دلیل دیگر که حتما بهتر است از قرارداد دورکاری مکتوب استفاده کنید!)

البته این موردی که به آن اشاره کردیم فقط یکی از چندین اشتباه و تله رایج در کار افراد دورکار و فریسلنر است.

پیشنهاد می کنیم که حتما مقاله ۵ اشتباه فریلنسر ها و افراد دورکار در بستن قرارداد که برایشان دردسرساز می شود را مطالعه کنید.

سوال سوم: در چه مدتی باید این کار را انجام دهم ؟

یکی از مهم ترین مفاد یک قرارداد دوکاری، بند مربوط به مدت قرارداد است. در پاسخ به این سوال باید مدت قرار داد را به صورت دقیق مشخص کنید مثلا بنویسید مدت قرارداد از تاریخ امضای قرارداد به مدت ۱ماه شمسی است یا مثلا از تاریخ ۱/۲/۱۳۹۹تا ۱/۳/۱۳۹۹٫

در صورتیکه شما مدت قرارداد را دقیق مشخص نکنید می تواند مشکلات و اختلافات زیادی را برای شما به دنبال داشته باشد.

سوال چهارم: کارفرما چقدر فرصت دارد تا خروجی کار مرا تایید یا رد کند؟

پاسخ به این سوال می تواند اهمیتی برابر با کل قرارداد داشته باشد.

اینکه چه زمانی کارفرما تایید کار محوله را به شما می دهد از این جهت بسیار مهم است که کارفرما میتواند با صبر و حوصله مدت ها شما را درگیر کند و به بهانه های مختلف از تایید کار جلو گیری کند.

در این مواقع شما می توانید به راحتی با تعیین یک زمان مشخص و قراردادن یک ضمانت اجرای دقیق از این امر فرسایشی جلوگیری کنید مثلا در تاریخی مشخص اگر کارفرما طرح مورد نظر را تایید نکرد و سکوت کرد این سکوت نشانه رضایت وی است و کار شما خاتمه یافته است و دیگر تعهدی ندارید.

سوال پنجم: در این قرارداد دورکاری اولا چقدر قرار است پول دریافت کنم و ثانیا این که به چه روشی قرار است پول من پرداخت شود؟

بحث شیرین و جذاب دریافت اجرت یا پول بابت انجام کار می تواند به راحتی آب خوردن به یکی از تلخ ترین اتفاقات در یک قرارداد فریلنسری مبدل شود شاید بپرسید! (اگر شما هم دریافت حق و حقوقتان چالش دارید پیشنهاد می کنیم حتما قسمت چهارم قراردادباماTV را تماشا کنید.)

باید بدانید که اگر میزان پول دریافتی بابت انجام کار ونحوه پرداخت حق الزحمه شما در بند مبلغ قرارداد و روش های پرداخت مشخص نشده باشد هیچ تضمینی برای اینکه شما به پول توافق شده دست پیدا کنید نیست پس بنابراین باید به طور دقیق و مشخص میزان پول و همینطور نحوه پرداخت را در قرارداد شرح دهید تا از آن دسته افرادی که از این بابت ضربه های جبران ناپذیری را متحمل شدند نباشید .

سوال ششم: من چه قول و قرار هایی به کارفرما داده ام؟

بند تعهدات فریلنسر یکی از ارکان مهم قرارداد است که اگر درست تنظیم نشود می توان شما را دچار مشکلات عدیده ای کند. اگر دقیقا ندانید که در مقابل کارفرما چه تعهداتی دارید و چه کار هایی را باید انجام دهید به جز سرگردانی چیزی عاید شما نمی شود. پس توجه داشته باید که حدود تعهدات خود را به دقت ترسیم کنید و تمام تعهداتی را که به کارفرما دارید را بدون کم و کاست در قرارداد خود ذکر کنید.

تعهدات شما می تواند مسائلی اینچنینی باشد:

حفظ محرمانگی

تحویل به موقع  و کامل کار

ارائه یک ماه پشتیبانی

ارائه آموزش به کارفرما

رفع نواقص احتمالی

و …

سوال هفتم: از کارفرما چه قولی گرفته ام و کارفرما چه وعده هایی به من داده است؟

همانطورکه تعهدات یک فریلنسر از ارکان مهم قرارداد به شمار می رود تعهدات کارفرما نیز بسیار حائز اهمیت است. توجه داشته باشید تمام قول هایی که کارفرما به شما می دهد در قرارداد مکتوب کنید تا در بزنگاه های کاری خلاف آن عمل نشود. اگر شما تعهدات کارفرما را به دقت ذکر نکنید و نکاتی را در نگارش قرارداد از قلم بیندازید امیدی نداشته باشید که وعده هایی که در قراردادنوشته نشده است از جانب کارفرما برای شما محقق شود .

گاهی اوقات نادیده گرفتن همین وعهده های ریز و ناچیز می تواند کل قرارداد کاری شمارا تحت تاثیرخود قرار بدهد پس با نگارش دقیق تعهدات کارفرما علاج واقعه را قبل از وقوع بیندیشید.

سوال هشتم: ضمانت اجراهای قرارداد دورکاری من چیست؟

با یک مثال ساده به این سوال پاسخ می دهیم فرض کنید چراغ  راهنمایی درشهر وجود دارد ولی جریمه ای برای رد شدن از چراغ قرمز وجود نداشته باشد آیا رانندگان به چراغ قرمز توجه می کنند؟جواب بسیار ساده است نه!

همیشه باید برای  تعهداتی که در قرارداد ذکر می شود ضمانت اجراهای دقیقی در نظر گرفته شود. باید بدانید هر اندازه تعهدات و حدود وظایف طرفین دقیق و کامل ذکر شده باشد ولی برای انجام آنها ضمانت اجرایی وجود نداشته باشد بدین معنی است که هیچ تضمینی برای انجام تعهدات نیست به زبان بسیار ساده (انیجام نمی دهم هرکاری دلت می خواهد بکن) پس در نظر داشته باشید یک قرارداد دوکاری کامل و حرفه ای زمانی به وجود می آید که ضمانت اجراهای بسیار محکمی برای آن در نظر گرفته باشید.

سوال نهم: اگر اتفاقات خاصی مانند قطعی سراسری اینترنت، شیوع ویروسی مانند کرونا و … بیفتد باید چه بر سر قرارداد دورکاری من می آید؟

حتما در قرارداد دورکاری تان بندی تحت عنوان فورس ماژور داشته باشید تا پیش بینی روز های سخت را هم کرده باشید.

اگر خیلی مفصل، دقیق و علمی می خواهید بدانید که دقیقا فورس مآژور چیست یا سوالاتی مثل این دارید که ویروس کرونا و موارد مشابه مصداق فورس ماژور هست یا خیر حتما قسمت اول قرارداد باماTV که موضوعش همین است را تماشا کنید.

اما به طور خلاصه فورس ماژور یعنی در زمان اجرای قرارداد من یک اتفاق خارجی بیفتد که قابل پیش بینی و قابل پیش گیری نباشد و روی تعهدات من تاثیر بگذارد. مثل چی؟ مثل این که شما ادمین اینستاگرام هستید و اینترنت های کشور به صورت سراسری تا یک هفته قطع می شود. در این حالت قرارداد دورکاری شما مصداق فورس ماژور است.

سوال دهم: قرارداد دورکای من تحت چه شرایطی ممکن است به صورت قانونی نیمه کاره رها شود؟

از دیگر ارکان مهم یک قرارداد دورکاری اصولی و حرفه ای بند فسخ قرارداد است.

گاهی اوقات به دلایل منطقی و یا حتی غیر منطقی نیاز به اهرمی هست که قرارداد را در نیمه راه از بین ببرید و از ادامه کار خودداری کنید. این اهرم قوی فسخ قرارداد نام دارد. شما با تعیین شرایط فسخ می توانید هم ضمانت اجراهای محکمی برای قرارداد در نظر بگیرید و هم می توانید میزان آسیب ادامه ندادن قرارداد را کمتر کنید.

مثلا می توانید در قرارداد تان قید کنید که اگر پس از شروع کار، کارفرما همکاری های لازم را با من به موقع انجام ندهد من می توانم به صورت یک طرفه قرارداد را فسخ نمایم.

یا مثلا اگر کارفرما قسط دوم پولم را پرداخت نکند می توانم به کار ادامه ندهم و قرارداد دوکاری خودم را فسخ کنم.