بهترین مرجع حل اختلاف قرارداد های کسب و کار چیست؟

بدون هیچ تعارفی هر قول و قرار ساده ای ممکن است با اختلاف مواجه شود چه برسد به قرارداد های تجاری که پای پول و منافع افراد در میان است. پس احتمال اینکه قرارداد شما هم با اختلاف مواجه شود کم نیست. پس بهترین راه این است که همان ابتدا به فکر انتخاب بهترین مرجع حل اختلاف قرارداد تان باشید.

شما در پایان مطالعه این مقاله می توانید به راحتی تشخیص دهید که بهترین مرجع حل اختلاف قرارداد های کسب و کاری کدام است و هر مرجعی را باید چه زمانی و با چه شرایطی انتخاب کنید که به سودتان باشد.

4 دلیل مهم تعیین صحیح مرجع حل اختلاف قرارداد

1 . پول

مستقیم سر اصل مطلب برویم! شاید مهم ترین دلیلی که حتما باید مرجع حل اختلاف قرارداد تان را به درستی تعیین کنید پولتان باشد. انتخاب نادرست مرجع حل اختلاف قرارداد می تواند پول زیادی از شما تلف کند. شما که نمی خواهید بی دلیل پولتان را دور بریزید؟!

2 . زمان

دومین دلیلی که اهمیت انتخاب صحیح مرجع حل اختلاف قرارداد تان صرفه جویی در زمان است. حتما شما هم کسانی را می شناسید که برای حل و فصل مشکلات قراردادشان چندین ماه است درگیر رفت و آمد به دادگاه و دادگستری هستند.

3 . اعصاب

پول و زمان را هم که کنار بگذاریم از اعصاب خوردی های حل و فصل دعوا نمی توان ساده گذشت. از روز روشن تر است که بسیاری از مواقع توهین شنیدن، ناشی فرض شدن، دوندگی های بی پایان و مواجه شدن با افراد نمک نشناس از هزاران ضرر مالی و زمانی دردناک تر است.

4 . روابط

خیلی از مواقع کش دار شدن فرآیند حل اختلاف باعث می شود بسیاری از روابط به کینه ختم شود.

2 مرجع اصلی حل اختلاف قرارداد ها در ایران

1 . دادگاه

اولین راهی که از قدیم برای حل اختلافات به ذهن می آمد مراجعه به دادگاه و دادگستری و قاضی است. در حال حاضر هم بسیار متداول است که افراد مطمئن ترین و بهترین راه را مراجعه به دادگاه می دانند.

2  . تعیین داور

دومین راه که اتفاقا هر روز هم دارد رایج تر می شود تعیین داور اختصاصی است. یعنی شما بیایید و فرد خاصی را برای حل و فصل اختلاف قرارداد تان تعیین کنید. فرض کنید شما با یکی از آشنایان تان برای شراکت در راه اندازی یک فست فودی یا یک رستوران سنتی قراردادی نوشته اید. شما می توانید در ماده ای که مربوط به حل اختلاف است بیایید و به طور مثال بنویسید در صورت بروز اختلاف در تفسیر یا اجرای قرارداد آقای محمدرضا فرضی پور بعنوان داور تعیین گردید و به اختلافات رسیدگی می نماید.

3 مزیت و برتری انتخاب داور برای حل اختلاف قرارداد

1 . داور را خود شما تعیین می کنید!

یعنی این شما هستید که بررسی می کنید و تصمیم می گیرید چه کسی را بعنوان داور برای حل اختلاف قرارداد تان انتخاب کنید. اما اگر مرجع حل اختلاف قرارداد تان دادگاه بود آیا همچین اختیاری داشتید؟! قطعا خیر! چون روال دادگاه به این صورت است که پرونده شما به شعبه ای در مجتمع قضایی ارجاع داده می شود و شما هم ناچارید حتما به آن شعبه مراجعه کنید تا به کارتان رسیدگی شود.

نکته دیگر اینکه شما هم می توانید خودتان داور را انتخاب کنید و هم می توانید خودتان او را برکنار کنید!

2 . فرآیند داوری سریع است!

کافی است به تعداد پرونده هایی که به دادگاه های حقوقی ارجاع داده می شود نگاهی بیندازید تا خودتان حدس بزنید رسیدگی به هر پرونده چقدر طول می کشد! گاهی چند ماه و حتی گاهی یکی دو سال!

شما که نمی خواهید بخاطر یک معامله و قراردادی که نوشته اید ماه ها اسیر دادگاه و دادگستری شوید و آخر هم شاید اصلا نتیجه نگیرید؟

اما بر خلاف دادگاه، داوری در زمان خیلی کوتاه تر و با تشریفات خیلی کمتری انجام می شود.

3 . داور فردی متخصص است!

شاید مهم ترین دلیلی که بهتر است مرجع حل اختلاف قرارداد تان را داوری انتخاب کنید این است که فرد داور دارای تخصص و تجربه کافی در موضوع قرارداد شماست. فرض کنید شما قراردادی برای سرمایه گذاری در یک استارتاپ نوشته اید. الان با مشکل مواجه شده اید. می توانید با خیال راحت سراغ فردی بروید که در حوزه قرارداد های سرمایه گذاری تجربه و تخصص کافی دارد.

هم به راحتی درک تان می کند و هم با شما زبان مشترک دارد. یا مثلا قراردادی در حوزه فناوری اطلاعات و حوزه آی تی نوشته اید. کافی است فردی را پیدا کنید که در این حوزه تخصص و تسلط کافی داشته باشد.

اما فرض کنید بخواهید همین قرارداد سرمایه گذاری در استارتاپ یا قرارداد آی تی را به دادگاه ببرید. بعد از اینکه در شلوغی پرونده ها نوبت به شما رسید نزد قاضی ای می روید که قبل شما به پرونده ثبتی و ملکی رسده کرده است و احتمالا بعد شما هم به پرونده های خلع ید و غیره رسیدگی می کند.

پس در مجموع در اکثر مواقع انتخاب داور برای حل اختلاف قرارداد بسیار بهتر، سریعتر و ارزانتر است.

پیشنهاد مطالعه مقاله: 12 نکته در ماده داوری قرارداد ها که حتما باید بدانید!

آیا می توانیم همیشه برای حل اختلاف قرارداد سراغ داور برویم؟

خیر؛ همیشه شدنی نیست سراغ داور بروید. در شرایط خاصی و بنا به حساسیت موضوع، قانون این اجازه را به ما نمی دهد که سراغ داور برویم و گاهی مجبور هستیم که حتما سراغ دادگاه و دادگستری برویم.

در موارد زیر نمی توانیم برای حل اختلاف قرارداد هایمان داور تعیین کنیم:

1 . اختلاف هایی که رنگ و بوی کیفری دارند!

فرض کنید قراردادی در خصوص مدیریت سایت نوشته اید و حالا اختلافی در باب یک سرقت اینترنتی اتفاق افتاده است. اینجا شما نمی توانید موضوع را با مراجعه به دادگاه حل کنید چون با یک موضوع کیفری سر و کار دارید و حتما باید به دادگاه مراجعه کنید.

2 . دعوا و اختلاف مربوط به ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری است

در هر یک از موارد بالا حتی اگر شما و طرف مقابتان 100% رضایت داشته باشید و با توافق یکدیگر فردی را برای داوری انتخاب کنید باز هم رای و نظر داوری هیچ اعتباری ندارد و حتما باید برای رسیدگی امر به دادگاه مراجعه کنید.

البته محدودیت های بیان شده مواردی است که عموما در قرارداد ها با آن ها مواجه هستیم.

جمع بندی و نتیجه گیری

در این مقاله متوجه شدیم که برای تعیین بهترین مرجع حل اختلاف قرارداد هایمان 2 گزینه اصلی پیش رو داریم: دادگاه و داوری.

دادگاه و داوری هر دو مفید و کارآمد هستند اما انتخاب داوری در بسیاری از مواقع انتخاب بهتر و هوشمندانه تری است. در واقع داوری حداقل 3 مزیت اصلی نسبت به دادگاه دارد:

1 . انتخاب شخص داور به اختیار ماست

2 سریع و عموما ارزان است

3 . تخصصی است

و در نهایت دیدیم که همیشه نمی توانیم برای حل اختلاف قراردا به داور مراجه کنیم و گاهی با محدودیت هایی مواجه هستیم.

نویسنده: محمدرضا فرضی پور

بخاطر مطالعه این مقاله از شما ممنونیم. اگر سوالی، تجربه ای، نکته ای و یا نظری درباره مطالب این مقاله  دارید حتما زیر همین مقاله بنویسید.